Nationaal Actieplan Dakloosheid

Iedereen heeft het recht op een fijn en betaalbaar huis. Dat vonden staatssecretaris Maarten van Ooijen van VWS (die over aanpak dakloosheid gaat) en ministers Schouten van SZW (die over armoedebeleid gaat) en De Jonge van BZK (die over huisvesting gaat) ook. Op 5 december 2022 presenteerden zij daarom samen het Nationaal Actieplan Dakloosheid: Eerst een Thuis. Er is jaarlijks 450 miljoen euro beschikbaar om dit plan uit te voeren. En er zijn ook nog andere geldbronnen voor zaken zoals huisvesting (BZK) en armoede of schulden (SZW). Het plan heeft als doel om ervoor te zorgen dat er in 2030 niemand meer dakloos is.

Nederland is ook over de aanpak dakloosheid in gesprek met andere Europese landen. Nederland heeft zich verbonden door het ondertekenen van de Lissabon Verklaring en deelname aan het European Platform on Combatting Homelessness om dakloosheid te bestrijden.

illustratie van de actielijnen: Versterken bestaanszekerheid, Voorkomen van dakloosheid, Wonen Eerst, Integraal werken in de uitvoering, Geen beleid zonder ervaringskennis, Inclusieve aanpak
Beeld: ©VWS

Quote Staatssecretaris Van Ooijen: “Ons land telt een te groot aantal dakloze mensen. Deze mensen hebben geen thuis waar zij op kunnen terugvallen als basis. Terwijl zij net als ieder ander een eigen plek nodig hebben waar zij zich thuis kunnen voelen. Veel van deze jongeren en volwassenen hebben mij verteld over hun ervaringen. De verhalen over wat zij hebben meegemaakt grijpen mij aan.

Bijvoorbeeld over het noodgedwongen verlaten van je huis door schulden of de enorme drempel die je kan ervaren om aan te kloppen voor hulp. De verhalen zijn stuk voor stuk uniek, maar wat deze mensen met elkaar gemeen hebben is de behoefte eerder gezien en gehoord te worden. Daarnaast is preventie heel belangrijk, zodat mensen überhaupt niet dakloos worden en hun eigen huis kunnen behouden. Daarom is het tijd voor een nieuwe aanpak, vanuit een fundamenteel andere kijk op wat nodig is.”


Zes actielijnen
Het Actieplan Dakloosheid 2023-2030 heeft zes inhoudelijke actielijnen. Op deze lijnen worden op de verschillende onderwerpen acties ontwikkeld om dakloosheid aan te pakken.

De zes actielijnen zijn:

  1. Versterken bestaanszekerheid: borging van het bestaansminimum;
  2. Preventie: voorkomen van dakloosheid is altijd het beste;
  3. Wonen Eerst: iedereen een eigen woonplek met ondersteuning op maat;
  4. Integraal werken in de uitvoering: regie, snelheid en menselijke maat centraal;
  5. Geen beleid zonder ervaringskennis: beleid wordt gemaakt, getoetst en uitgevoerd met mensen met ervaringskennis;
  6. Inclusieve aanpak: aandacht voor jongeren, LHBTIQ+ en dakloze EU-burgers.

Zes leidende principes
Ook bevat het Actieplan zes zogenoemde leidende principes. Deze zes leidende principes zijn als een kompas voor wat we de komende jaren willen bereiken met het landelijke beleid. Ze worden gebruikt als meetlat om te beoordelen of het beleid op nationaal, regionaal en lokaal niveau goed gaat. Dit betekent dat we op basis van deze zes leidende principes veranderingen gaan realiseren, stimuleren en versnellen. Het duurt even voordat de verandering echt zichtbaar is, omdat veel partijen hun manier van denken, gedrag en houding moeten aanpassen.

Illustratie van de 6 leidende principes: Huisvesting is een mensenrecht, Dakloosheid voorkomen is altijd het beste, Respect voor eigen keuze en regie, Herstelondersteuning en inzet van ervaringsdeskundigheid, Scheiden van wonen en zorg, Ondersteuning is flexibel en op maat.