6. Inclusieve aanpak

Aandacht voor jongeren, LHBTIQ+ en dakloze EU-burgers


Mensen die (mogelijk binnenkort) dakloos worden, zijn heel verschillend. Iemand kan dakloos worden door een echtscheiding, een huurachterstand of door psychische problemen bijvoorbeeld. Soms moeten we extra stappen zetten om specifieke groepen te helpen met hun behoeften. Het Actieplan Dakloosheid richt zich ook op groepen die in een extra kwetsbare positie zitten, zoals jongeren die dreigen dakloos te worden, dakloze LHBTIQ+ personen en dakloze EU-burgers. Gedurende de looptijd van het Actieplan ontdekken we soms ook nieuwe groepen die extra hulp nodig hebben. Ons doel is om meer inspanningen te leveren voor deze groepen en de groepen in een extra kwetsbare positie goed te ondersteunen als de standaardaanpak niet voldoende is voor hen.

Beeld: ©VWS

Wat gebeurt er op deze lijn?

  • Jongeren
    Alle jongeren verdienen een eerlijke start van hun volwassen leven. In het Actieplan wordt extra aandacht gevraagd voor de groep (dreigend) dakloze jongeren. Het is belangrijk om, zeker gezien de fase van het leven waarin zij zich bevinden, specifieke aandacht te blijven hebben voor de behoeften van deze groep. 

    Bij het voorkomen van dakloosheid onder jongeren is het is belangrijk om aandacht te hebben voor de overgang van 18- naar 18+, het geven van goede informatie en de rol van onderwijs.

  • LHBTIQ+ 
    In juni 2023 is een brainstorm georganiseerd met professionals uit de praktijk, mensen met ervaring, beleidsmakers en onderzoekers om met elkaar te praten over LHBTIQ+ in relatie tot dakloosheid. Tijdens deze sessie is veel input opgehaald, waarmee de betrokken partijen de komende periode aan de slag gaan. Zo werd duidelijk dat de opvang voor LHBTIQ+ personen die dakloos zijn niet altijd veilig is en dat er behoefte is aan een training voor hulpverleners om nog beter te kunnen omgaan met LHBTIQ+ personen. De insteek is om ook in de toekomst met de aanwezigen in contact te blijven, zodat zij elkaar kunnen blijven ondersteunen met hun kennis en expertise bij het vormgeven van vervolgacties.
     
  • EU-burgers 
    In Nederland zijn er dakloze EU-burgers die zich in moeilijke situaties bevinden. Vooral door de tijdelijke opvangmaatregelen tijdens de coronalockdown werd duidelijk dat deze groep extra hulp nodig had. Daarom werd in september 2022 het Plan van Aanpak kwetsbare dakloze EU-burgers gestart. Dit plan bouwt voort op het advies van Roemer, dat gericht is op het verbeteren van de positie van arbeidsmigranten in het algemeen en het verminderen van misstanden. Het Plan van Aanpak richt zich specifiek op dakloze EU-burgers en heeft tot doel ervoor te zorgen dat steden en betrokken organisaties dakloosheid bij kwetsbare EU-burgers beter opsporen, voorkomen en aanpakken. Kijk ook op www.arbeidsmigratieingoedebanen.nl.
     
  • Pilot kortdurende opvang 
    Een onderdeel van het Plan van Aanpak is een pilot voor kortdurende hulp aan dakloze EU-burgers. Hierbij kunnen dakloze EU-burgers tijdelijk opvang en extra ondersteuning krijgen. Deze ondersteuning is gericht op het helpen bij het vinden van werk of bij terugkeer naar het eigen land.
    In 2023 heeft het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport zeven miljoen euro beschikbaar gesteld voor deze proef. Hierdoor krijgen zes steden die aan de pilot deelnemen (Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Utrecht (de G4), Eindhoven en Venlo), de mogelijkheid om dakloze EU-burgers tijdelijke opvang en hulp aan te bieden.
     
  • Ontwikkeling rechtentool toegang tot opvang
    Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, en het ministerie van Justitie en Veiligheid werken samen aan een handig hulpmiddel genaamd de "rechtentool." De rechtentool biedt een overzicht van alle geldende en bestaande Europese en nationale wet- en regelgeving. De rechtentool moet gemeenten handvatten geven om rechten beter en gemakkelijker in kaart te kaart te brengen en dakloze EU-burgers zo sneller te helpen, als ondersteuning bij het besluit over de toegang tot de opvang. Met de rechtentool wordt onderzocht of de EU-burger recht heeft op gelijke behandeling. Als dat blijkt uit de rechtentool moet de EU-burger ook de reguliere stappen in de Wmo-toets nog doorlopen voordat de EU-burger opvang kan worden aangeboden. De rechtentool wordt in het eerste kwartaal van 2024 getest in de gemeenten die ook deelnemen aan de pilot voor kortdurende opvang de rechtentool.

Wie werken hier onder andere aan mee?

  • SZW, J&V, IND
  • Jongenpanel De Derde Kamer
  • Preventie Alliantie
  • OZJ Zorg voor de Jeugd
  • VNG en gemeenten
  • Valente en aanbieders

Goede voorbeelden:
EU-burgers

LHBTIQ+


Jongeren

Klik hieronder op een van de actielijnen om meer te lezen:

  1. Versterken bestaanszekerheid
  2. Preventie
  3. Wonen Eerst
  4. Integraal werken in de uitvoering
  5. Geen beleid zonder ervaringskennis 
  6. Inclusieve aanpak