Het sleutelwoord voor Straat Consulaat is samen doen

Ruimte maken voor de stem van dak- en thuisloze mensen en opkomen voor hun rechten. Met die woorden vat Marlies samen wat Straat Consulaat als belangenbehartiger doet. Dat doet de organisatie onder meer door te netwerken, te lobbyen en gesprekken te voeren met de gemeente Den Haag en hulpverlenende instanties.

Ervaringsdeskundige professionals en vrijwilligers

Belangenbehartiging is een belangrijke pijler van het werk van Straat Consulaat. Daarnaast biedt ze onafhankelijke cliëntondersteuning. Een luisterend oor, meedenken over wat iemand nodig heeft, iemands zelfvertrouwen een boost geven en mensen ondersteunen bij het verkrijgen van hun recht. Uniek daaraan is dat ze dat samen met mensen doen die zelf dak- of thuisloos zijn geweest. Straat Consulaat bestaat uit veertien professionals, waarvan de helft ook ervaringsdeskundig is, en rond de zestig ervaringsdeskundige vrijwilligers. “Zij weten precies waar een persoon tegenaan loopt en waar hij of zij behoefte aan heeft”, vertelt Marlies. “Dak- en thuisloze mensen voelen zich daardoor gezien en gesteund, de drempel om hun verhaal met ons te delen is veel lager.”

Ook zet Straat Consulaat zich in om (voormalig) dak- en thuisloze mensen weer een perspectief te bieden. Binnen het Educatieproject krijgen mensen (vooral jongeren) de mogelijkheid om de speciaal voor dakloze mensen ontwikkelde training ‘Terug naar School’ bij het ROC Mondriaan te volgen. In dit traject kunnen ze bepalen of de stap terug naar school de juiste keuze is op dit moment. Straat Consulaat werft en ondersteunt deelnemers met inschrijvingen, eventuele toelatingsexamens en het aanvragen van fondsen om alsnog een startkwalificatie te halen of een vervolgopleiding te doen. “Een startkwalificatie vergroot de kans op een fatsoenlijke betaalde baan, waarmee mensen weer gelijkwaardig kunnen meedoen in de maatschappij”, aldus Marlies.

Inzet van ervaringskennis

Het belang om gebruik te maken van de ervaring en kennis van mensen die dak- of thuisloos zijn of zijn geweest, is ook doorgedrongen tot de landelijke politiek. Actielijn 5 in het Nationaal Actieplan Dakloosheid beschrijft hoe de inzet van ervaringskennis kan leiden tot betere wet- en regelgeving, meer betrokkenheid, empowerment en destigmatisering. De gemeente Den Haag volgt hierin met de lokale aanpak. “In vergaderingen met de gemeente hebben we samen met ervaringsdeskundigen meegedacht over verschillende thema’s”, zegt Marlies. “Onze betrokkenheid bij het schrijven van het plan mag wat mij betreft nog intensiever dan alleen input ophalen maar het is een mooie start. Zo kunnen we toewerken naar betekenisvolle participatie.”

Ook heeft Straat Consulaat contact met de gemeente over het beter in beeld brengen van het aantal dak- en thuisloze mensen in de stad. “Ons lijkt: doe dat via de ETHOS Light-definitie, zoals beschreven is in het Nationaal Actieplan Dakloosheid. Je kunt het probleem van dakloosheid alleen aanpakken als je weet om hoeveel mensen het gaat, en wie deze mensen precies zijn. Gaat het om jongeren, EU-migranten, mensen met een psychiatrische aandoening? Elke groep vraagt om een andere benadering en aanpak.”

Investeren in betaalbare woonruimt

Ongeacht de aanpak, voorop staat dat er meer betaalbare huisvesting moet komen. Marlies: “Dakloosheid is in de kern een woonprobleem. De laatste maanden is het aantal mensen dat op straat leeft enorm toegenomen, de opvanglocaties zitten overvol. Voor wie geen plek is, moet noodgedwongen in een tentje in het bos slapen. De enige oplossing is fors investeren in betaalbare woonruimte, zodat mensen snel uit de noodopvang kunnen doorstromen en plek maken voor anderen.”

Dit is een deel van Marlies’ boodschap tijdens de officiële opening van het nieuwe pand aan de Torenstraat op 29 juni 2023. “We kunnen geen feestje vieren zonder de ernst van de situatie onder de aandacht te brengen.” Maar er zijn ook zaken om trots op en blij mee te zijn. “Het nieuwe pand van Straat Consulaat in de binnenstad van Den Haag kon alleen in samenwerking met anderen tot stand komen. Zo heeft de Diaconie van de protestantse kerk dit pand voor ons aangekocht en verbouwd en betaalt een ondernemer de komende vijf jaar de helft van de huur. En niet in de laatste plaats zijn daar de vele ervaringsdeskundigen op wie we kunnen bouwen.”  

(Voormalig) dakloze mensen zijn ook de drijvende kracht van de koffiebar STRAAT Bakkie op de begane grond, waar iedereen welkom is voor een kopje koffie en een luisterend oor. De koffiebar is tot stand gekomen dankzij donaties en bijdragen van Fonds 1818, Oranjefonds, Stichting Boschhuyzen en VSB fonds.

Samen doen

Het nieuwe pand wordt ook het kloppende hart waar de landelijke platforms worden gehuisvest, zoals de landelijke coalitie van belangenbehartigers en jongeren met ervaringskennis SamenThuis2030 en het Jongerenpanel. “Straat Consulaat is een lokale belangenorganisatie en altijd op zoek naar samenwerking”, zegt Marlies. “We investeren in samenwerkingen met lokale en landelijke partners, met jongeren, met ervaringsdeskundigen, met gemeenten, met lokale organisaties en met bedrijven.”

Ondanks de huidige zorgwekkende situatie is Marlies optimistisch gestemd. “Ik zie progressie in het denken over dakloosheid, er worden zeker stapjes vooruit gezet. Zo wordt dakloosheid steeds vaker als woonprobleem gezien en niet als individueel zorgprobleem. Een oplossing komt daarmee dichterbij. Daar proberen we vanuit Straat Consulaat samen met ervaringsdeskundigen aan bij te dragen. De landelijke ambitie is dat dakloosheid is opgelost in 2030. Ik geloof er absoluut in dat ons dat gaat lukken, maar we moeten het wel echt samen doen.”  

Kijk voor meer informatie op de site van Straat Consulaat.