Springplank: werk betekent inkomen, zelfvertrouwen en zelfredzaamheid

Thijs werkt al 26 jaar met dak- en thuisloze mensen in Eindhoven. Hij is begonnen als straatwerker en door de jaren heen opgeklommen tot teammanager bij het Neos Instroomhuis, een 24-uurs-voorziening. “In die tijd was bijna elke dakloze verslaafd. Daarmee was de aanpak gericht op verminderen en voorkomen van overlast, want dat was het grootste probleem. Maar door de jaren heen merkte ik dat ook mensen met minder grote problemen steeds vaker een beroep deden op de nachtopvang, het Instroomhuis en zelfs de crisisopvang.”

Een vicieuze cirkel

Dat baarde Thijs zorgen. Toen hij 10 jaar geleden door een reorganisatie zijn baan als teammanager bij Neos kwijtraakte, heeft hij Springplank opgericht. “Ik wilde het gat vullen dat was ontstaan in de maatschappelijke opvang. Mensen die door echtscheiding of baanverlies hun huis uit moeten, kunnen het misschien nog even uitzingen bij familie of vrienden op de bank. Maar zodra het eigen netwerk is uitgeput, moeten deze personen aankloppen bij de nachtopvang.” Dan komen ze terecht bij de groep die verslaafd is of kampt met ernstige geestelijke problematiek. Noodgedwongen moeten ze overdag de straat op, waar ze samen met dezelfde kwetsbare groep optrekken. Perspectief ontbreekt en bovendien ligt verslaving op de loer als je hele dagen op straat rondzwerft. Dat wordt een vicieuze cirkel waar ze niet meer uitkomen.

Het gaat hierbij om een grote groep. Van de rond de duizend dak- en thuislozen in Eindhoven, zijn er zo'n honderd die problemen hebben met verslaving, een psychische aandoening hebben of beide. Bij de resterende negenhonderd is er geen sprake van zware verslavingen of psychiatrische stoornissen. Thijs: “Ze kunnen in principe met enige ondersteuning zelfstandig wonen en leven, dus gewoon meedoen in de samenleving.”

Eerst werk dan woonruimte

Springplank richt zich op deze nieuwe groep ‘economisch werklozen’ die om een andere aanpak vraagt. “Hierbij hanteren we het Eerst Werk-principe”, vertelt Thijs. “Werk zorgt behalve voor een inkomen voor een zinvolle daginvulling, zelfvertrouwen, zelfredzaamheid en een vast dagritme. Bovendien ontmoeten ze mensen buiten het bekende kringetje waardoor hun netwerk groter wordt.” Thijs heeft in Eindhoven goed contact met de ondernemingen in de buurt, zoals Van der Valk, Philips, bouwbedrijven, horeca en schoonmaakbedrijven. “Zo kunnen we onze kandidaten, zoals we ze noemen, snel aan een betaalde baan helpen. De afspraak met deze bedrijven is dat ze hen twee jaar begeleiden.”

Na de eerste fase, waarin Springplank vooral re-integratiebureau was, bleek er onvoldoende aansluiting met de hulpverlening die ook woonbegeleiding bood. Daarom werd ook huisvesting opgenomen in het concept. Thijs heeft goede connecties met de woningcorporaties in Eindhoven, die vrijwel meteen 25 woningen beschikbaar stelde voor deze doelgroep. “Dat werkte geweldig, in no time meldden honderd kandidaten zich aan.”

Integrale samenwerking

Werk is sneller geregeld dan een woning. Om een voorziening te bieden aan dak- en thuisloze mensen die de motivatie hebben om weer aan het werk te gaan, is begin 2020 Opstart040 geopend. Deze (nacht)opvangvoorziening is een nieuwe, belangrijke schakel in de keten van maatschappelijke opvang. Hierin werken we integraal samen met ketenpartners, waaronder Neos, het Leger des Heils, woningcorporaties en werkgeversorganisaties met als doel om mensen naar wonen en werk te leiden. Daarmee sluit Springplank naadloos aan bij Actielijn 4 Versterken van de uitvoeringspraktijk van het Nationaal Actieplan Dakloosheid, die inzet op een betere samenwerking tussen werk, zorg en huisvesting.

Inmiddels zijn er in Eindhoven drie van dit soort 24-uurs opvanglocaties waar het activeren van mensen centraal staat. Ook dat is in lijn met de Rijksambities: kortdurende opvang met zo snel mogelijke uitstroom naar een woning. “In Eindhoven duurt het nu nog ongeveer zes maanden voordat iemand een woning krijgt”, stelt Thijs. “Maar er gaat veel vastgoed beschikbaar komen voor deze groep dus ik verwacht dat dat over een jaar twee tot vier weken zal zijn.”

Nadat het zo succesvol is gebleken in Eindhoven is Thijs gevraagd om in Den Bosch een Springplank op te zetten, en later ook in Tilburg en Breda. In de andere steden werkt het ook goed, al vraagt het per gemeente om maatwerk. “In totaal begeleiden we nu zo’n 500 mensen per jaar”, aldus Thijs. “Van een Participatiewet-uitkering naar een baan, en uit de opvang naar eigen woonruimte. Zodat ze weer als volwaardige burgers kunnen meedoen in de samenleving.”

Kijk voor meer informatie op de site van Springplank