Weer regie op eigen leven dankzij all inclusive-aanpak van Project 010

Tijdens de workshop op de Parade van HVO Querido eind mei 2023 blikten René en Derek terug op het ontstaan van Project 010. “We hebben de pilot van Project 010 geïnspireerd op het tv-programma Het Rotterdam Project 010,” vertelt René, “waarbij we een dakloze jongere al vanaf de start van het traject een huis én een warm netwerk bieden.”

Kernnetwerk van drie

Dit warme netwerk bestaat uit drie personen. Ten eerste uit een vast contactpersoon van de gemeente Rotterdam die contact heeft met de betrokken professionele begeleider (vanuit de Wmo). Ten tweede een Rotterdamse Douwer; dat is een vrijwillige mentor die met beide benen in de maatschappij staat. En ten derde een Straatadvocaat: een ervaringsdeskundig cliëntondersteuner. Die begrijpt als geen ander hoe het is om dakloos te zijn en wat de jongere doormaakt.

Deze drie personen vullen elkaar goed aan. Zo is de professional gericht op het herstel van de jongere, en helpt de Douwer de jongere bij het proactief oppakken van dingen in het gewone leven. Volgens René ontstaan er bijzondere matches. “Neem het voorbeeld van een 19-jarig meisje dat zwanger raakte en door haar tante uit huis was gezet. De Douwer was een oma uit Zuid die haar aan de hand meenam om haar wegwijs te maken in de stad. Dat is precies wat zo’n meisje nodig heeft.” De Straatadvocaat staat naast de jongere als belangenbehartiger, wat hem of haar steunt in de autonomie en het zelfvertrouwen.

Weer regie op eigen leven

De kracht van Project 010 is dat de jongere gedurende het gehele traject op dit kernnetwerk kan leunen. Derek legt uit: “Hiermee bieden we de jongere stabiliteit en duurzaamheid. Het eerste jaar staat in het teken van het op orde brengen van de basis. Behalve een huis en een warm netwerk is er een doorbraakbudget beschikbaar om als dat nodig is financiële drempels weg te nemen. Denk bijvoorbeeld aan de aanschaf van een fiets of scooter of het betalen van schoolgeld. Vanuit rust ontstaat meer ruimte om zich te oriënteren op de volgende stap, zoals een opleiding, een baan of het opbouwen van een sociaal netwerk. Zo kan de jongere weer regie krijgen op het leven.”

In 2019 is in de pilot Project 010 gestart met 10 jongeren, in 2020 kwamen er nog 10 jongeren bij. Na twee jaar heeft het gemeentelijke onderzoeksbureau OBI het project onderzocht. Uit het onderzoeksrapport bleek onder andere dat de jongere vooraf zijn kwaliteit van leven waardeerde met het rapportcijfer van 4, na een jaar stond het cijfer op 8. “Het blijkt dus dat het project succes heeft,” zegt René. “Jongeren zijn hun leven beter gaan waarderen. En dat niet alleen, ook de betrokken hulpverleners geven hun professionele leven een hoger cijfer.” Momenteel wordt in Rotterdam gewerkt met 35 jongeren per jaar.

Samenwerkingsketen COJ

Inmiddels is Project 010 onderdeel van de samenwerkingsketen Centraal Onthaal Jongeren (COJ), die is ingericht binnen de kaders van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). COJ richt zich specifiek op jongeren tussen de 17,5 tot 23 jaar oud, wat ook aansluit bij Actielijn 6 uit het Nationaal Actieplan Dakloosheid die stelt aandacht te hebben voor kwetsbare groepen zoals jongeren.

Veel dak- en thuisloze jongeren lopen tegen wet- en regelgeving aan die belemmerend werken. Project 010 legt deze belemmeringen bloot en pakt ze aan. Hierbij kijkt de gemeente ook kritisch naar de eigen toepassing van wet- en regelgeving en probeert hierin de ruimte te vinden. Derek: “Op de themabijeenkomsten die we organiseren brengen we alle betrokken partijen samen, onder meer de woningcorporatie, gemeente, zorgpartijen. Omdat hierin verschillende perspectieven en niveaus bij elkaar komen, leidt dat vaak tot verfrissende ideeën en oplossingen.”

Beleid aanscherpen door onderzoek

“We kijken voortdurend hoe we het beleid kunnen aanscherpen en onszelf kunnen verbeteren”, aldus Derek. “En hoe we de elementen die werken breder kunnen vertalen naar de keten. Zo willen we de dakloze jongeren in Rotterdam nog beter helpen. En idealiter deze aanpak uitrollen in andere steden.”

Tips voor andere gemeenten die ermee aan de slag willen, heeft Derek ook. “Bied jongeren een woning, een warm netwerk en een doorbraakbudget. Maak goede afspraken met de woningcorporatie en de betrokkenen. Start heel klein. En vooral: doe vanaf het begin kwalitatief onderzoek.” Het is volgens Derek belangrijk om goed te monitoren wat effecten zijn op andere leefgebieden zoals inkomen, schulden, onderwijs, werk en (geestelijke) gezondheid. “Om te kunnen groeien, is het nodig om je eigen processen goed in beeld hebben.”