Jongerenpanel adviseert overheid bij aanpak dakloosheid
Aangepast in januari 2024; Niemand weet beter wat er nodig is om dak- en thuisloze jongeren goed te helpen, dan de jongeren zelf. Daarom is een jongerenpanel onderdeel van het Actieplan Dakloosheid. Tien jongeren die zelf ervaring hebben met dak- en thuisloosheid kijken kritisch mee met het Actieplan en geven waardevolle input.
Het jongerenpanel kijkt en denkt kritisch mee en draagt als dat kan oplossingen aan om de doelstellingen van het Actieplan te realiseren. Ze gaan in gesprek met andere jongeren en professionals over thema’s die het leven van dak- en thuisloze jongeren raken en initiëren projecten. Tegelijkertijd werken de jongeren in het panel aan hun eigen toekomst en het ontwikkelen van hun talenten.
In onderstaande video’s vertellen een aantal leden van het jongerenpanel over de problemen waar dak- en thuisloze jongeren tegenaan lopen én geven ze hun kijk op hoe deze problemen opgelost kunnen worden.
Wij als jongerenpanel gaan in gesprek met gemeenten en met jongeren, we halen ervaringen op en koppelen die terug. Voor dakloze jongeren is het gewoon heel moeilijk om de regie in handen te houden als ze met meerdere instanties samen moeten werken, maar ook om de juiste hulp te krijgen, contact te houden, hulpvragen, noem maar op. Dat is gewoon te lastig als je zelf mentaal problemen hebt, een te grote rugzak hebt eigenlijk. De jongerenregisseur die heeft een mandaat, dus die kan af en toe gewoon als het echt nodig is, zorgen dat dat er bijvoorbeeld het briefadres in orde is of dat er een uitkering geregeld wordt. Zelf ga ik dus in het bestuurlijk overleg, ga ik mijn verhaal daar ook bekendmaken en ze er ook van te overtuigen dat het gewoon belangrijk is om een jongerenregisseur te hebben. Dat is dus inmiddels gelukt, waardoor ze een pilot hebben gestart in Den Haag en waardoor vier jongerenregisseurs hier nu starten. Als het aan mij ligt mogen ze er vandaag wel mee beginnen en ja, aanpakken gewoon, zodat die jongeren echt naar hun toekomst kunnen kijken. Het probleem in een jongerenopvang is dat er niet overal in Nederland een 24-uurs opvang is dus dat betekent dat je van negen tot vijf buiten moet zijn. Het is sowieso belangrijk dat iemand een plekje voor zichzelf heeft, maar hoe ik het heb ervaren is, als iemand dakloos is, is het nog belangrijker om een plekje voor jezelf te hebben omdat je eigenlijk nog meer tijd nodig hebt om jezelf te herstellen. Het probleem momenteel is dat wanneer een jongere dakloos wordt, dat die zich moeten aanmelden bij het daklozenopvang. En vaak lijkt dat maar de enige route te zijn. Echter is dat niet zo, en deze informatie wordt niet altijd met de jongere gedeeld. Als een jongere er voor kiest om niet naar de opvang te gaan, omdat het om wat voor reden dan ook niet bij hun past, dat de zorg die daarbij komt kijken dus therapie, geldzaken, dat soort dingen, die duren ook veel langer, waardoor een jongere dus veel langer met de problemen blijft kampen die dan ook groeien. Wat ik heel graag wil doen, is ervoor zorgen dat de informatie die bij de eerste aanmelding wordt verleend, dat die meer inhoud bevat. Daarnaast vind ik ook heel belangrijk dat de toegang tot zorg breder is en dat iedereen die hulp nodig heeft ook de hulp krijgt. Naarmate jongeren natuurlijk 18 worden denken ze: hé leuk, ik ben achttien. ik kan van alles en nog wat doen. Letten niet op het feit dat ze dan wel een stukje verantwoordelijkheid hebben over rekeningen betalen. Dusdanig raken ze zo erg in de schuld dat ze eigenlijk bijna niks meer kunnen. Ik ben van mening dat wat er eigenlijk mis gaat, dus op het moment dat jongeren schulden hebben, maar dat onder de 5.000 euro zit, dat dat niet gelijk gezien wordt als een hele hoge schuld. Waardoor ze niet snel genoeg geholpen worden en het eigenlijk op eigen benen zouden moeten doen. Ik ga alle gemeentes overtuigen om met de scholen aan de slag te gaan en een mooi voorbeeld daarvan is het JPF en de campagne 'Elke Schuld Telt'. Als je dak- of thuisloos bent, kun je je vaak niet op een normaal woonadres inschrijven. Of omdat je geen vaste slaapplek hebt of uit angst voor de kostendelersnorm. Dat betekent dat je geen studiefinanciering of een uitkering aan kunt vragen, geen zorgverzekering kunt afsluiten, geen baan kunt zoeken of je kunt inschrijven voor sociale huurwoningen. Als de gemeente uit zou gaan van vertrouwen in plaats van wantrouwen, dan is er misschien één persoon die fraude pleegt, maar er zijn 30 jongeren die wel direct aan de slag kunnen met hun leven. Geef iemand eerst tijdelijk een briefadres en daarna die toetsing, kijk daarna of dat de beste oplossing is. Schaf de kostendelersnorm af of kijk of hij tijdelijk buiten beschouwing kan worden gelaten. Geef die jongere de kans om direct stappen te zetten in zijn leven en laat hem niet twee maanden zitten. Ik hoop dat alle gemeenten nu naar de jongeren luisteren, zodat zij een betere plek krijgen en een beter leven.
Jongerenregisseur
Het is belangrijk dat jongeren die begeleiding krijgen vanuit de Jeugdwet of de Wmo 2015 één aanspreekpunt hebben die op alle levensgebieden de benodigde hulp coördineert. De jongerenregisseur geeft invulling aan deze rol. Een jongerenregisseur brengt de behoeften van een jongere in beeld en gaat daar vervolgens mee aan de slag door het netwerk van de jongere te betrekken en/of gepaste zorg en ondersteuning te regelen. In deze video vertelt Luisa vanuit haar eigen ervaring wat de jongerenregisseur voor haar betekent heeft.
*Muziek speelt*
Beeldtekst: Jongerenregisseur
Luisa:
Voor dakloze jongeren is het moeilijk...
om de regie in handen te houden als ze met
meerdere instanties samen moeten werken.
Maar ook om de juiste hulp te krijgen, contact
te houden, hulpvragen, noem maar op.
Dat is gewoon te lastig als je zelf mentale
problemen hebt, een te grote rugzak hebt.
Ik ben Luisa, ik ben 24 jaar.
Ik zit bij het Jongerenpanel...
en ik maak me hard
voor de dakloze jongeren.
Ik had me eerst gemeld bij het Daklozenloket.
Van hen moest ik eerst naar JIT en van daaruit
moest ik ook naar een psycholoog...
en daar moest ik ook weer
m'n verhaal vertellen.
Het is te veel om elke keer je verhaal
steeds opnieuw te vertellen.
De oplossing daarvoor is de jongerenregisseur.
Die heeft een mandaat...
dus die kan af en toe, als het nodig is, zorgen
dat bijvoorbeeld het briefadres in orde is...
of dat er een uitkering geregeld wordt...
en ervoor zorgen dat, als je met meerdere
instanties samenwerkt, zij het contact hebben...
en overleggen wat er nodig is, zodat de jongere
daar zelf niet te veel bij betrokken hoeft te worden.
Zelf ga ik in het bestuurlijk overleg
m'n verhaal daar ook bekendmaken...
duidelijk aangeven wat ik tekort ben gekomen...
en ook ze ervan overtuigen dat het belangrijk is
om een jongerenregisseur te hebben.
Dat is inmiddels gelukt, waardoor ze
een pilot zijn gestart in Den Haag...
waardoor met vier jongerenregisseurs
hier nu wordt gestart.
Ik vind dat het heel erg nodig is, omdat
jongeren al zo'n grote draaglast hebben.
En als je een jongerenregisseur gelijk inzet,
één keer het verhaal doet...
en die de mandaat en de regie heeft,
zorgt dat ervoor...
dat de jongere veel meer aan zichzelf kan werken
en niet meer met een bepaalde stress loopt...
wat afgenomen kan worden als er
een jongerenregisseur is.
Als het aan mij ligt, mogen ze er
vandaag al mee beginnen...
en aanpakken gewoon, zodat de jongeren
naar hun toekomst kunnen kijken.
Logo ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport verschijnt in beeld.
Schulden
Veel jongeren raken dak- of thuisloos als het gevolg van schulden. Het is belangrijk dat gemeenten en andere partijen schulden vroegtijdig signaleren, zodat schuldhulpverlening op tijd kan worden ingezet. In deze video legt Lisa uit waarom het zo belangrijk is om jongeren in een vroeg stadium te helpen met het oplossen van hun schulden.
*Muziek speelt*
Beeldtekst: Schulden.
Lisa:
Het probleem dat ik wil behandelen,
is jongeren die schulden hebben op dit moment.
En dat is best een groot probleem, want als
jongeren achttien worden, denken ze:
'Leuk, nu kan ik van alles en nog wat doen.'
Ze letten niet op hun verantwoordelijkheid...
om rekeningen te betalen...
en raken zo erg in de schulden
dat ze bijna niks meer kunnen.
Ik ben Lisa, ik ben 24 jaar oud en ik zit
in het Jongerenpanel van het VWS.
Wat schulden voor jongeren kunnen betekenen,
is dat ze heel veel stress gaan ervaren.
Op geestelijk gebied kan het dus ook
veel invloed hebben...
waardoor ze zoiets hebben van:
Dit wordt een beetje te veel.
En ik denk persoonlijk dat op het moment
dat ze de juiste hulp kunnen krijgen...
dat ze toch wel zoiets hebben van:
M'n schulden zijn afbetaald, ik heb nu rust...
dus ik kan nu focussen op andere dingen
die ik in m'n leven wil verbeteren.
Ik ben van mening dat wat er misgaat, is
op het moment dat jongeren schulden hebben...
maar dat onder de 5000 euro zit, dat
niet gelijk gezien wordt als een hele hoge schuld...
waardoor ze niet snel genoeg geholpen worden
en het op eigen benen moeten doen.
Dat vind ik zelf niet kunnen.
Al heb je een paar honderd euro schuld...
zou je er gelijk mee geholpen moeten worden.
Ik heb hulp gekregen van het JPF,
dat staat voor: Jongeren Perspectief Fonds.
Ze hebben eerst gekeken
hoeveel schuld er nog openstond.
Toen hebben ze m'n schulden afbetaald.
Dan doorloop je een traject van drie jaar...
waarbij twee jaar volop gekeken wordt hoe je je
financiën kan verbeteren, en een jaar nazorg.
Ik ben van mening dat de oplossing is dat het JPF
landelijk in Nederland uitgevoerd moet worden.
Waarom? Dan worden jongeren sneller geholpen
bij de schulden, worden die sneller afgelost...
waardoor jongeren ook rust kunnen ervaren.
En dan zijn ze uiteindelijk ook schuldvrij.
Ik ga alle acht gemeentes overtuigen
om met de schulden aan de slag te gaan.
En een mooi voorbeeld daarvan is het JPF
en de campagne: Elke schuld telt.
Logo ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport verschijnt in beeld.
Briefadres
Een woonadres is nodig om een uitkering aan te vragen, je in te schrijven bij woningbouwcorporaties, een zorgverzekering af te sluiten of een ID-bewijs aan te vragen. Maar hoe gaat dat als iemand geen woonadres heeft? Het is belangrijk dat iedere Nederlander, die geen woonadres heeft maar wel in Nederland verblijft, ingeschreven is in de Basisregistratie Personen (BRP) op basis van een briefadres. In de onderstaande video vertelt Kelly waarom het zo belangrijk is dat gemeenten handelen op basis van vertrouwen in plaats van wantrouwen bij het toekennen van zo’n briefadres.
*Muziek speelt*
Beeldtekst: Briefadres.
Kelly:
Als je dak- of thuisloos bent, kun je je vaak niet
op een normaal woonadres inschrijven...
of omdat je geen vaste slaapplek hebt,
of uit angst voor de kostendelersnorm.
Dat betekent dat je geen studiefinanciering
of een uitkering aan kunt vragen...
een zorgverzekering kunt afsluiten,
een baan kunt zoeken...
of je kunt inschrijven voor sociale huurwoningen.
Mijn naam is Kelly, ik ben 21 jaar en ik ben lid
van het Jongerenpanel in Arnhem.
Wij als Jongerenpanel gaan in gesprek
met gemeenten en jongeren...
we halen ervaringen op
en koppelen die terug.
Wij proberen gemeenten te wijzen
op de problemen rondom briefadressen...
en kostendelersnorm. We hopen op deze manier
briefadressen toegankelijker te maken...
de wachttijden te verkorten en een oplossing
te vinden voor de kostendelersnorm.
De regels zijn nu heel erg gemaakt
om gemeenten te beschermen...
en jongeren hebben daar heel erg last van.
De gemeente wil 100 procent zeker weten
dat er geen fraude wordt gepleegd.
Als de gemeente uitgaat van vertrouwen in plaats
van wantrouwen, is er misschien één fraudeur...
maar er zijn dertig jongeren die wel direct
aan de slag kunnen met hun leven.
Geef iemand eerst tijdelijk een briefadres
en doe daarna die toetsing.
Kijk daarna of dat de beste oplossing is.
Schaf de kostendelersnorm af of kijk of hij
tijdelijk buiten beschouwing kan worden gelaten.
Geef die jongere de kans om direct
stappen te zetten in zijn leven...
en laat hem niet twee maanden zitten eigenlijk.
Op advies van ons is er in
Den Haag een pilot gestart...
waar jongeren direct een briefadres
en een hulptraject aangeboden krijgen.
Daar zouden andere gemeenten
een voorbeeld aan kunnen nemen.
Logo ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport verschijnt in beeld.
24 -uurs opvang
Het verblijven in de nachtopvang zorgt voor veel stress en een gevoel van onveiligheid voor jongeren. Hoewel het Actieplan dakloosheid de focus legt op preventie en Wonen (dus een permanente verblijfplaats) Eerst kan een 24-uurs opvang kan tijdelijk ontzorgen. Passende opvang voor jongeren is dan van belang. In de deze video vertelt Josephine waarom een 24-uurs opvang zo belangrijk is.
*Muziek speelt*
Beeldtekst: Jongerenregisseur.
Josephine:
Het probleem in de jongerenopvang is dat er
niet overal in Nederland 24-uursopvang is.
Dat betekent dat je van
negen tot vijf buiten moet zijn.
Ikzelf heb ook nachtwerk gedaan, dat betekent
dat je in de nacht dus ook moet werken...
en overdag moet je de hele dag wakker blijven
totdat je uiteindelijk weer naar binnen mag.
Ik ben Josephine, ik ben 25 jaar,
ik zit in het Jongerenpanel.
Ik vind dat er in Nederland betere 24-uursopvang
moet zijn en daar pleit ik voor.
Hoe ik de nachtopvang heb ervaren,
is dat ik me totaal niet veilig voelde...
omdat ik al eigenlijk
met een leeg zakje erin kwam.
Dat betekent dat ik me al heel leeg voelde...
omdat ik niet gewenst was bij m'n ouders thuis...
en je komt ook een plek in waar
iedereen eigenlijk al problemen heeft.
Ik voelde me niet fijn
en ik voelde me buiten ook niet fijn.
Je moet elke dag van negen tot vijf buiten zijn.
Het is ontzettend koud, je moet de dagen vullen...
dat je niet naar school of werk toegaat.
Ik ben zelf ook gestopt met school
omdat het veel te veel was.
Ik besloot om allerlei bijbaantjes te nemen,
en dit betekende dat ik overal naartoe moest...
en in de nacht wakker moest blijven
om te werken...
en overdag ook wakker moest blijven,
zodat ik erna naar de nachtopvang binnen kon.
Het is belangrijk dat iemand een plekje
voor zichzelf heeft...
maar hoe ik het heb ervaren,
als iemand dakloos is...
is het nog belangrijker om
een plekje voor jezelf te hebben...
omdat je nog meer tijd nodig hebt
om jezelf te herstellen.
De oplossing is dat er 24-uursopvang
komt, dat er voldoende plek is...
dat het ook een fatsoenlijke plek is,
en jongens en meiden gescheiden...
en dat er voldoende doorstroom is.
Ik hoop dat alle gemeenten nu
naar de jongeren luisteren...
zodat zij een betere plek krijgen
en een beter leven.
Logo ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport verschijnt in beeld.
Toegang tot zorg
Iedere jongere heeft recht op toegang tot passende zorg. In de onderstaande video pleit Femke voor goede, overzichtelijke informatievoorziening voor dak en thuisloze jongeren, zodat ze een helder beeld krijgen van alle mogelijkheden die er zijn op de weg naar herstel.
*Muziek speelt*
Beeldtekst: Toegang tot de gezondheidszorg.
Femke:
Het probleem momenteel is dat wanneer
een jongere dakloos wordt...
hij zich moet aanmelden bij de daklozenopvang...
en vaak lijkt dat maar de enige route te zijn,
echter is dat niet zo.
Deze informatie wordt niet altijd
met de jongere gedeeld.
Ook is het zo dat als een jongere er voor kiest
om niet naar de opvang te gaan...
omdat het, om wat voor reden dan ook,
niet bij hem past...
duurt de zorg die daar bij komt kijken,
therapie, geldzaken, dat soort dingen...
veel langer, waardoor een jongere veel langer met
de problemen blijft kampen die dan ook groeien.
Ik ben Femke Dubbeldam, ik ben 22 jaar
en onderdeel van het Jongerenpanel...
van het Actieprogramma
Dak- en Thuisloze Jongeren.
Ik heb gemerkt, omdat ik dus
een alternatieve route heb bewandeld...
dat de zorg veel later is gekomen dan normaal.
Het heeft bij mij 2,5 jaar geduurd
voordat ik pas de zorg kreeg.
Heel veel andere jongeren zeggen
misschien wel van 'laat maar zitten'.
En die gaan misschien dan het foute pad op
of wie weet willen ze zelfmoord plegen.
Dat gebeurt ook onder de daklozen helaas.
Dus ik vind het heel belangrijk dat
de toegang tot zorg breder is...
en dat iedereen die hulp nodig heeft
ook de hulp krijgt.
Ik wil er heel graag voor zorgen dat de informatie
die bij de eerste aanmelding wordt verleend...
meer inhoud bevat, dus dat de jongere weet
dat er meerdere opties zijn dan één.
Daarnaast vind ik ook een jongerenregisseur
heel belangrijk omdat dat de lijn is...
tussen instanties en jongeren. Wanneer een
jongere zegt: Dit past niet bij mij, ik stap eruit...
dat ze dan nog één persoon hebben die
er voor zorgt dat hun casus door blijft gaan.
We zijn ook met het Actieprogramma bezig...
om samen met een aantal gemeenten
informatievoorzieningen te verbeteren.
Logo ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport verschijnt in beeld.
Wilt u meer weten over het jongerenpanel of heeft u een vraag voor de jongeren? Mail info@jongerenpanel3ekamer.nl